Verlatingsangst bij baby’s

Verlatingsangst bij baby’s. Wil jouw kindje in één keer werkelijk geen seconde meer alleen zijn? Rollen de tranen al over de wangen zodra je de kamer uitloopt? Ja hoor! Je kindje heeft last van verlatingsangst! Lees hier wat het precies is, hoe de slaap van je baby beïnvloed en natuurlijk geven we je tips om ermee om te gaan.

Wat is verlatingsangst?

Eigenlijk zegt de naam het al: verlatingsangst is de angst om alleen te zijn. Voor je baby wil dit zeggen dat hij/zij bang is dat jij hem verlaat. Natúúrlijk ga je dat absoluut niet doen, maar dat beseft je kindje nog niet. Dus zodra jij wegloopt van je kleintje, wordt hij bevangen door een angstig gevoel. Oh nee! Mama/papa gaat me verlaten! En dan wordt het huilen, want je kindje houdt van jou en wil voor altijd en eeuwig bij je zijn. Dat klinkt heftig - maar als ze gaan puberen zul je het missen! ;)

Verlatingsangst wordt ook wel separatieangst genoemd.

Zo herken je verlatingsangst bij je baby

Vraag je jezelf af of je baby angst om te verlaten heeft? Let dan op de volgende signalen:

• Voorheen kon je jouw kindje zonder problemen naar de oppas of kinderopvang brengen. Nu huilt je kindje tranen met tuiten als je weggaat.
• Je baby verstijft als er vreemden in de buurt komen.
• Je baby begint te huilen als je de kamer verlaat.
• Je baby moet ’s nachts ook vaak huilen en wordt rustig zodra jij er weer bent.
• Je baby lijkt helemaal ‘in’ je te klimmen in situaties die voor hem nieuw zijn of als vreemden tegen hem praten.
• Als iemand je baby wilt vasthouden gaat dan onder luid protest.

Meer weten over je pasgeboren kindje? We hebben een slaapgids geschreven speciaal voor newborns.

Hoe ontstaat verlatingsangst?

Het ontstaat absoluut niet door iets wat jij doet of niet doet. Dus mocht je jezelf schuldig voelen dat je misschien te veel weg bent geweest: dat is niet direct de oorzaak. Zelfs bij ouders die altijd bij hun kindjes zijn, komt verlatingsangst bij de baby door. Het ontstaat namelijk doordat je kindje in één keer beseft dat jij toch echt de allerleukste persoon op aarde bent. En daarbij beseft hij dat jij weg kunt gaan.

Dit besef krijgt je kindje ineens nadat hij/zij een ontwikkelingssprong heeft meegemaakt. Meestal is dit de sprong van ‘relaties’ waarbij je kindje leert wat afstanden zijn. Hij ziet bijvoorbeeld dat afstanden klein, maar ook groot kunnen zijn. En dat hij die afstanden niet altijd onder controle heeft, zeker niet gezien het feit dat je kindje nog te klein is om zichzelf te verplaatsen. Zo ziet hij nu dat mama/papa de afstand groter kan maken en hij dus moederziel alleen achterblijft. Het ergste is: hij heeft hier niets over te zeggen. Maar dat is niet leuk. Je kindje heeft nu angst om verlaten te worden

Het is natuurlijk best begrijpelijk: je wilt graag bij jouw meest favoriete persoon op aarde zijn, maar die persoon gaat van tijd tot tijd weg en jij kunt niets doen. Wij zouden er ook om huilen…

Verlatingsangst ontstaat vaak ineens, het kan goed zijn dat je baby er gisteren geen last van had en vandaag in één keer wel. Dat komt dus omdat dit besef tijdens een ontwikkelingssprong wordt ontwikkeld. Ontwikkelingssprongen komen veel voor in het eerste anderhalf jaar. Je zal merken dat je kindje tijdens zo’n sprong meer huilt, hangerig is en gewoon niet lekker in zijn vel zit. En ineens is het over. Je baby is weer ‘normaal’ en je merkt dat hij veel meer kan dan voor het sprongetje.

Verlatingsangst en eenkennigheid

Verlatingsangst gaat vaak gepaard met eenkennigheid. Ook dit leert je baby tijdens het nemen van de sprong. Eenkennigheid betekent dat je kindje maar een paar mensen bestempelt tot zijn favoriet en van anderen mensen moet hij even niks hebben. Zeg maar vaarwel tegen je allemansvriend en hallo tegen een baby die al moet huilen als een vreemde ‘hoi’ zegt.

Eenkennigheid ontstaat omdat je baby beseft dat jij toch wel écht een super leuk persoon bent en hij weet daarbij ook dat hij afhankelijk is van jou. Daarom heeft hij jou (en nog een paar andere uitverkorenen) graag in zijn buurt.

Hoe lang duurt de angst om alleen te zijn bij je baby?

Verlatingsangst bij je baby is helaas niet iets dat na een paar weken overgaat. Bij veel baby’s start het vanaf de 6 maanden (kan eerder of later). De piek van de mate waarin je kind er last van heeft, bereikt hij/zij tussen de 8 en 18 maanden. Hierna neemt het af. Soms snel, soms heel geleidelijk. Er zijn bijvoorbeeld ook zat kindjes van 3 jaar die nog een beetje last hebben van verlatingsangst of eenkennigheid.

Verlatingsangst en slapen

Hét moment van de dag waarop het echt tijd is om toch iets van 8 uur (liefst langer) afscheid van elkaar te nemen is de nacht. En dat vindt je baby natuurlijk absoluut niet gezellig. Vandaar dat verlatingsangst en slapen een hele slechte combinatie is. Het is zelfs zo dat baby’s die voorheen keurig doorsliepen, dat nu ineens niet meer doen. Telkens wanneer jij de kamer wil verlaten of wanneer je kleintje wakker wordt en merkt dat je er niet bent, raakt hij lichtelijk in paniek. Waar is mama of papa?! Hierbij houdt je kleintje echt geen rekening met jouw nachtrust. Het resultaat? Gebroken nachten en je kind gaat maar moeizaam slapen.

Wat doe je wanneer je baby angst heeft om alleen te zijn.

Wat kun je doen om je nachtrust weer terug te krijgen? Hoe ga je om met verlatingsangst bij je baby die niet alleen wilt slapen? Dit is oprecht erg lastig, want sommige baby’s raken al overstuur als je de kamer verlaat. De grote vraag is dan: wat doe je? Laten huilen of erbij gaan zitten? Het antwoord hierop kun jij zelf het beste beantwoorden en daarbij helpt het om gewoon wat te proberen. In onze ogen is de beste manier, de manier waar jij jezelf het fijnste bij voelt.

Wat wel belangrijk is, is ervoor zorgen dat de basis goed is. Een goede basis creëer je door de volgende stappen op te volgen:

1. Een uur of twee voor het slapen gaan minder prikkels: wil je de kans op een fijne nachtrust vergroten, dan is het goed om de prikkels tot het minimum te beperken. Wilde spelletjes, drukke tekenfilms aanzetten of nog even snel op pad kun je beter niet doen vlak voor bedtijd.
2. Op tijd naar bed brengen: heel belangrijk is je kindje op tijd in bed leggen en niet op het moment dat je kleintje oververmoeid is. Een oververmoeid kind slaapt namelijk slechter dan een uitgerust kind. Je weet dat je kindje hoognodig naar bed moet als je de volgende signalen ziet: gapen, in de oogjes wrijven, suf kijken, wegkijken, over de oortjes wrijven of sloom zijn.
3. Doe altijd een slaapritueel: een slaapritueel helpt erg goed om rust in te bouwen. Op een gegeven moment weet het lichaam van je kleintje dat het bijna tijd is om te slapen en gaat het melatonine aanmaken. Dit hormoon zorgt ervoor dat het lichaam in een rustmodus komt en zo klaar is om te slapen.
4. Probeer het even: na het slaapritueel leg je jouw baby in bed na een fijne knuffel en kus. Probeer vervolgens toch even de kamer te verlaten. De kans is vrij groot dat je kindje moet huilen. Nu kom je op het punt om zelf een beslissing te maken: wacht je even om te kijken of je kleintje toch nog zelf in slaap valt (begin bijvoorbeeld met 10 minuten) of je gaat meteen troosten. Je kunt ook werken met een wekker. Eerst ga je na 2 minuten weer even troosten, dan na 4 en zo bouw je het op.
5. Haal je kindje niet uit bed: ga je jouw kindje troosten, probeer dan je kleintje niet uit bed te halen. Het doel is jouw troostmoment effectief, maar saai te maken. Dus beter niet uitgebreid knuffelen en kussen, want dat is veel te gezellig. Straks wil je kindje dat de hele nacht doen! Probeer daarom eerst te troosten ‘op afstand’ door over het bolletje te aaien en zachtjes te sussen terwijl je baby nog in bed ligt. Is je kleintje helemaal over de rooien, dan is het soms beter hem even tegen je aan te houden. Na een paar minuten troosten verlaat je de kamer weer.
6. Laat je nog even horen: heb je jezelf bevrijd van je kleintje en is het je gelukt de kamer uit te komen? Soms helpt het om nog even te ‘rommelen’ in de buurt van je baby. Je mag hier best wat geluid bij maken. Zachtjes zingen kan ook. Zo kan je baby je nog horen en weet hij dat je nog in de buurt bent.

Verlatingsangst baby overwinnen

Verlatingsangst bij je baby is niet alleen tijdens het slapen merkbaar, maar ook overdag kan je kleine er behoorlijk last van hebben. Sommige huilen al als je even de kamer verlaat. Rustig naar de wc gaan zit er dus niet meer in, maar ook dat momentje kun je echt weer terugkrijgen hoor. De manier waarop jij omgaat met de verlatingsangst speelt een grote rol in de intensiteit ervan. Als je er goed mee omgaat, dan kun je jouw baby enorm helpen alles in perspectief te plaatsen.

Tips om de verlatingsangst van je baby (deels) te overwinnen

• Speel vaak kiekeboe: belangrijk is je kindje te laten zien dat wanneer je uit het zicht bent, je niet van de aardbodem bent gevallen, maar je gewoon weer terug kunt komen. Dit besef kun je ontwikkelen door vaak kiekeboe te spelen. Het ene moment ben je weg, en het andere moment ben je er weer. Hoe vaker je dit speelt hoe meer je kind beseft dat je telkens weer terugkomt.
• Neem duidelijk afscheid: een grote fout die veel ouders maken is stiekem wegglippen om een dramatisch afscheid te voorkomen. Dat werkt dus niet wat jouw baby heeft op een gegeven heus wel door dat je bent weggeglipt. Tevens leert je kindje zo niet om afscheid te nemen. Afscheid nemen helpt bij het besef dat je even weggaat, maar later weer terugkomt.
• Leg uit wat je gaat doen: baby’s snappen op een gegeven meer dan je denkt. Het kan dus nooit kwaad om altijd te vertellen wat je gaat doen, hoe lang je wegblijft en wanneer je weer terugkomt. Het kan gaan om iets klein (‘mama gaat even naar de wc en is zo weer terug’) of om iets groots (‘Papa gaat nu even werken, maar haalt je vanavond weer op.’)
• Volg een ritueel: breng je jouw kindje wekelijks naar de opvang, opa en oma of een oppas, voer dan een vast afscheidsritueel in. Bijvoorbeeld: uit de auto/bolderkar of van de fiets, jas uit, schoenen uit, uitgebreide knuffel, vertel vervolgens wat je gaat doen en wanneer je weer terugkomt, nog een dikke kus en loop weg.
• Voorkom een dramatisch afscheid: wegglippen is niet goed, maar een lang afscheid is ook niet de bedoeling. Natuurlijk breekt je moeder- of vaderhart in miljoen stukjes als je kind gaat huilen wanneer je weggaat. Maar ja: je kunt niet altijd aan je kind vastgeplakt zitten. Dat moment van weggaan kun je maar beter net zoals een pleister snel eraf halen, dan dat je het langzaam en meer pijnlijk doet. Dus niet telkens teruglopen als je kindje in tranen uitbarst, want dan moet je weer opnieuw afscheid nemen. Voer gewoon je afscheidsritueel uit en loop dan weg. Het is hartverscheurend, maar je hebt soms geen keus. Hopelijk kan je kindje troost vinden bij de oppas. En onthoud: vaak is je kind je na een minuut alweer vergeten.

Een veilige haven dankzij white noise

Verlatingsangst is niet iets wat je kunt afleren. Het enige waarnaar je toe gaat werken is dat je kindje steeds beter alleen kan zijn. Om de verlatingsangst bij je baby te verminderen tijdens het slapen en overdag, helpen de genoemde tips heel goed. Daarnaast kan het helpen een veilige haven voor je kleintje te creëren in zijn/haar eigen slaapkamer. Hoe meer je baby zich op z’n gemak voelt, hoe eerder hij alleen kan zijn. Een veilige haven creëer je door de babykamer babyproof en rustig in te richten. Daarnaast kan white noise helpen.

White noise is een monotoon geluid met een rustgevende werking. Het doet baby´s denken aan het geluid dat ze hoorde in de baarmoeder. Daar komen ze van tot rust. Dit helpt om meer te ontspannen en minder gestrest. Al heel veel baby´s zijn stukken beter gaan slapen dankzij white noise, misschien helpt het ook bij jouw kindje!

Verlatingsangst bij volwassenen

Wanneer je last hebt van verlatingsangst kan dit heel vervelend zijn. Mensen met verlatingsangst hebben hier vaak een lange tijd last van, omdat er niet snel reden tot verandering is. Het is een vervelend gevoel maar meestal niet problematisch. Voor sommige mensen is dat het absoluut wel! Wanneer je zó bang bent om verlaten te worden dat je er lichamelijke klachten van krijgt is het belangrijk dat je hier professionele hulp voor zoekt. Vraag hiervoor meer informatie bij je huisarts.

Volwassen mensen met verlatingsangst (ook wel separatieangst) hebben dit vaak doordat ze tijdens hun kindertijd een onveilige hechting hadden. Met een onveilige hechting bedoelen we dat je als kind het niet goed hebt kunnen verwerken dat je ouders bij je weg konden gaan, en weer terug konden komen.

Numsy zet zich in voor jouw nachtrust

Onze missie is, iedereen helpen aan een optimale nachtrust. Om dit te bereiken hebben stijlvolle (draadloze) white noise apparaten ontwikkeld. Daarnaast hebben we een informatieve blogpagina vol informatie over slapen en baby’s. Sinds juli 2021 hebben we een community opgestart waar je lid van kunt worden. In deze veilige omgeving kun je samen met andere ouders jouw slaapproblemen bespreken en tot oplossingen komen. Ook krijg je hier tips van gecertificeerde slaapcoaches zodat jij meteen weet wat je kunt doen!

 Maar dat is nog niet alles! Wil jij graag alles weten over slapen, nooit meer met vraagtekens zitten over waarom je kleintje niet slaapt en van tijd tot tijd uitgedaagd worden bij een leuke challenge? Word dan lid van Numsy+ Een leerzame omgeving met leuke slaaptrainingen, webinars en events gegeven door professionals, speciaal voor ouders en kinderen. Ontzettend leuk, leerzaam en stiekem ook hartstikke gezellig.