Alles over speentjes en baby's

De speen voor je baby. Het is een erg klein ding, maar het kan soms echt wonderen verrichten of drama’s veroorzaken. Wat is een speen eigenlijk en heeft je baby het wel nodig? Hoe lang mag je een speen gebruiken en welke is de beste? Op al deze vragen en meer gaan we antwoord geven in deze blog met Alles over speentjes!

Wat is een speen?

In deze blog bedoelen we met ‘speen’ niet de speen die bij de fles hoort. We bedoelen de fopspeen. Dit is een losse speen waarop je baby kan zuigen. Het bevat een zuiggedeelte met daaraan een schildje. Het schildje heeft vaak leuke figuurtjes of kleurtjes. Dankzij het schildje kan het speentje niet in de keel schieten. De meeste spenen worden van siliconen gemaakt. Er zijn ook varianten die vervaardigd zijn uit natuurlijk rubber.

Wist je dat je onze slaapcoaches een hoop video's vol tips en informatie over de ontwikkeling van slaap bij je kind hebben opgenomen? We hebben er zelfs een hele module van gemaakt! Je vindt deze video's en een antwoord op al je vragen in onze community Numsy+.

Heeft een baby een speen nodig?

Een kort antwoord hierop: nee. Een speen is niet cruciaal. Dus mocht je baby de neus ervoor ophalen, dan is er geen man overboord. Op langere termijn kan het juist een voordeel hebben. Baby’s die nooit een speen hebben gehad, zullen er ook nooit afhankelijk van worden. Zij kunnen (uiteindelijk) prima zonder speen in slaap vallen. Meestal troosten of kalmeren ze zichzelf met een knuffel of een doekje. Nog een voordeel: je hoeft de speen niet af te leren. 

Dit gezegd hebbende, zijn er wel een paar voordelen die een speen kan bieden.

Waarom een speen voor je baby:

• Het kan de kans op wiegendood verkleinen. Men weet niet precies hoe dit mogelijk is. Het kan te maken hebben met het feit dat kindjes rustig worden als ze op een speentje zuigen en zo beter in slaap vallen.
• Het werkt rustgevend.
• Bij pasgeboren en te vroeg geboren baby’s stimuleert het gebruik van een fopspeen het zuigreflex wat helpt om beter melk te drinken.
• Het bevredigt de zuigbehoefte.
• Het is beter dan op de duim zuigen omdat het minder druk uitoefent op de kaken. Hierdoor heeft het niet of nauwelijks effect op de stand van het gebit in de eerste jaren.
• Soms echt een ‘lifesaver’. In heel veel gevallen is het gebruik van de fopspeen voor ouders een lifesaver geweest. Zo heeft het vaak drama’s voorkomen in de supermarkt, het vliegtuig of hielp het de darmkrampjes ‘weg te zuigen’.

"Weigert je baby de speen, probeer eens een ander merk!"

Hoe krijg ik mijn baby aan de speen?

Nu je al die voordelen hoort denk je misschien: ‘oké mooi, hoe krijg ik mijn baby aan de speen?’ Nou dit kan heel simpel zijn, of het lukt niet. Hier is eigenlijk niet echt een middenweg in. Sommige baby’s zijn meteen helemaal happy met de speen, maar het kan ook zomaar zijn dat je baby er niets van moet hebben. Wat dan?

Tips om je baby aan de speen te krijgen:

• Bied het aan als je baby rustig is. Aanbieden terwijl je baby overstuur is werkt vaak niet.
• Geef het als je baby lekker is ingewikkeld of   ingebakerd . Zo slaan de handjes het niet uit jouw handen of uit het mondje.
• Probeer verschillende spenen uit. Wil je baby de een niet, misschien is er dan een ander merk dat je baby wel fijn vindt.

Wist je dat we een gloednieuwe slaapgids hebben? Hier leren we alles uit over de slaap van je newborn, we leggen je zelfs stap voor stap uit hoe je de Sush Pat methode zelf toepast.

Hoe lang mag een baby een speen gebruiken?

Als je baby ruim 4 maanden oud is, is de zuigbehoefte al flink afgenomen. Om die reden is het eigenlijk niet meer nodig. Toch zullen veel baby’s hier anders over denken. Zij blijven een speentje wel fijn vinden. Je hoeft jezelf op dit moment nog niet in het zweet te werken om je baby van het gebruik van een fopspeen af te krijgen. Maar misschien dat het vanaf dit moment wel makkelijker kan gaan. Juist omdat de zuigbehoefte wat minder is. Niet geschoten is altijd mis!

Is je baby 1 jaar, dan begint het tijd te worden de speen af te leren. Vanaf deze leeftijd gaat het gebit zich steeds meer ontwikkelen. Een speen kan een negatief effect hebben op deze ontwikkeling. Toch zal dit maar klein zijn en is het dus niet van essentieel belang dat de speen weg moet. Rond het 5de jaar moet je de speen wel echt aan de wilgen hangen. Maar zoals gezegd: liever een paar jaar eerder.

Nadelen van een speen voor je baby

Aan al het goede kleven vaak ook nadelen en dat geldt helaas ook voor de speen. Eerst werd altijd aangegeven dat je baby zogenoemde ‘speen-tepelverwarring’ kon krijgen, maar dat is achterhaald. Baby’s die gebruik van een fopspeen maken hebben kunnen net zo goed aan de borst drinken dan de kleintjes zonder speen.

Dat nadeel is dus van de tafel, maar dan blijven er toch nog een paar over:

• Negatieve invloed op de kaakstand: lang en veel zuigen op een speen kan op den duur een effect hebben op de kaakstand van je kleintje. Als de speen op tijd wordt weggenomen is de ‘schade’ alleen merkbaar bij het melkgebit. Het heeft dus geen effect op het volwassenen gebit. Met andere woorden: de schade is niet blijvend. Maar dan moet je kind niet nog op een speentje zuigen als hij naar de basisschool gaat.
• Het kan de kans op een middenoorontsteking vergroten. Waarom het gebruik van de speen een middenoorontsteking precies kunnen veroorzaken is niet helemaal duidelijk, maar uit Nederlandse onderzoeken kwam dit wel naar voren. Je hoeft hier niet bang voor te zijn als je baby af en toe op een speentje zuigt. Maar mocht je kind de hele dag het speentje in de mond hebben, dan kan het wel voorkomen. 
• Het gebruik van de speen moet je weer afleren. Het lijkt soms wel of je moet kiezen: of geen speen en drama in de eerste weken. Of wel een speen en een paar weken drama wanneer je het moet gaan afleren. Tja, ouder zijn valt niet altijd mee.

Ervaar je veel problemen met slaap van je kleine? Stel je vraag dan eens aan een gecertificeerde slaapcoach. Dat kan heel makkelijk via onze Numsy+ community. Hier sta je direct in contact met slaapcoaches en andere ouders die in hetzelfde schuitje zitten of hebben gezeten. Handig toch? Schrijf je vandaag nog in!

Tips voor het afleren van de speen bij je baby.

Onderstaand een paar korte tips om je pasgeboren baby helpen bij het afleren van de speen:

• Begin met de speen alleen aan te bieden voor de slaapjes en niet als ´redmiddel´ gedurende de dag. Zo leert je kindje zich te troosten met iets anders. Tijd voor een favoriete knuffel dus!
• Haal de speen uit het mondje op het moment dat de baby bijna in slaap valt. Zo leert je baby langzaamaan zonder speen in slaap te vallen. 
• Bedenk een afscheidsritueel. Dit werkt bij kinderen die iets ouder zijn en het al kunnen begrijpen. Een afscheidsritueel kan zijn: de speen inpakken en aan iemand geven die een baby krijgt. Zo draagt je kleintje de speen aan over aan ‘iemand die het nu harder nodig heeft’. Je maakt hier natuurlijk een mooi verhaal van. Je kunt ook samen de speen begraven (vergeet niet om het later op te graven en weg te gooien) of vraag op het kinderdagverblijf of ze hier leuke methodes voor hebben. Soms hebben ze bijvoorbeeld een ‘speenboom’ waaraan je de speen kunt hangen.
• Verwacht geen wonder! Je kunt eerder wat meer drama en gebroken nachten verwachten (zeker als je de speen niet meer ‘s avonds aanbiedt) dan een wonder. De sleutel is: geef niet op! Je baby, dreumes of peuter moet iets nieuws leren (leven zonder speen) en dat kost tijd. Vaak rond de 2 tot 5 dagen.

Welke spenen zijn geschikt voor je pasgeboren baby?

Waarschijnlijk is het je al opgevallen: er zijn heel veel spenen verkrijgbaar. Je hebt bekende merken die spenen produceren zoals Philips Avent en Difrax, maar ook huismerken zoals Kruidvat en de Hema maken spenen. Net zoals bijvoorbeeld luiers van verschillende merken, verschillen ook de spenen iets van elkaar. Dan gaat het met name om de exacte vorm van de speen en het schildje.

Soorten spenen

Behalve verschillende merken spenen, zijn er ook verschillende soorten spenen. Allereerst kan een speen gemaakt zijn van siliconen of van natuurlijk rubber. Siliconen spenen zijn doorzichtig, smaak- en geurloos. Rubberen spenen zijn geel/bruin van kleur en ruiken en smaken naar rubber. Ze zijn wel duurzamer.

Verschillende vormen spenen voor baby's

Als laatste zijn er nog grofweg twee verschillende vormen te onderscheiden. De dental spenen en de fysiologische spenen.

Dental spenen zijn spenen die een platte en een bolle kant bevatten. De bolle kant moet tegen het gehemelte komen en de platte kant op de tong. Deze spenen schijnen beter te zijn voor je baby omdat ze de tong- en kaakspieren op een juiste manier stimuleren.

Fysiologische spenen zijn rond van vorm en lijken het meest op een tepel. Deze speentjes worden meestal het snelst geaccepteerd door de pasgeboren baby.

Welke speen is het beste voor mijn baby?

De beste speen is de speen die werkt voor jouw baby. Natuurlijk zou de dental speen misschien de voorkeur krijgen omdat deze wat meer voordelen biedt voor de ontwikkeling, maar goed: daar heeft je baby nog lak aan. Je kunt de dental van tijd tot tijd proberen te introduceren. Lukt het niet dan is er absoluut geen man overboord. Je baby geeft zelf heel goed aan welke speen hij het beste vindt.

Hoe maak ik de fopspeen schoon?

De speen van je baby komt overal in nergens. Het is werkelijk waar ongelooflijk waar je deze overal terug zult vinden. Op de grond, in de tuin, onder de tafel... Je kunt het zo gek niet bedenken! Daarnaast gaat de speen natuurlijk steeds het mondje in. Genoeg reden dus om deze regelmatig te reinigen. Dit kun je op een aantal manieren doen:

• Uitkoken in een pannetje water.
• Steriliseren in de magnetron met een steriliseer-ei.
• Fopspeen steriliseren in de vaatwasser.

belangrijk bij het reinigen van de fopspeen is dat de bacteriën dood gaan. Hiervoor moet de speen tot minimaal 55 graden Celsius worden verwarmd. Controleer de speen van je baby daarnaast regelmatig op beschadigingen. Zie je een beschadiging? Vervang de speen dan direct. Bij dagelijks verbruik moet de speen overigens ongeveer elke 6 weken vervangen worden.

Kies een andere speen bij 6 maanden!

Wist je dat zelfs de speen voor je baby een bepaalde ‘maat’ heeft. Vaak staat op de verpakking ‘newborn’, tot 6 maanden, 6+ maanden etc. Waarom moet je eigenlijk een andere speen na 6 maanden? Nou dat heeft met de lichamelijke groei en de ontwikkeling van je baby te maken. Een baby van 2 maanden kan lang niet zo krachtig zuigen als een baby van 6 maanden. Een speen moet hier dus wel tegen opgewassen zijn. Daarom groeit het gezellig met je baby mee.

Nadeel speen en slapen

Een speen voor je baby is een prima middel om je kleintje te helpen in slaap te vallen. Huilt je baby? Soms hoef je er alleen maar even een speen in te stoppen en het huilen of jammeren is voorbij. Heerlijk, maar er kleeft ook een heel groot nadeel aan dat wondermiddeltje: je baby kan er té afhankelijk van worden.

Als je baby telkens een speen nodig heeft om in slaap te vallen, dan zit je straks met een kind van 5 die nog op een speentje zuigt. Daarnaast zal je er misschien een paar keer per nacht uit moeten omdat je baby de speen weer kwijt is. Ook niet fijn. Maar dat gaat wel gebeuren als je baby ervan afhankelijk is.

Neem eens een kijkje door ons aanbod aan slaapgidsen!

Je kleintje wordt meerdere keren per nacht wakker. Dat heeft te maken met de  slaapcyclus . Deze is ongeveer 45 minuten lang (of kort). Na deze 45 minuten wordt je baby heel licht wakker en kan dan twee dingen doen. Of hij valt zelf weer in slaap. Of je baby denkt: ‘Hé waar is mijn speen?!’ En dat is het moment dat het huilen begint en jij je bed weer uit kunt.  Dat moet je eigenlijk niet willen. Je komt er eigenlijk niet onderuit dat je kind een keer moet leren zonder speen in slaap te vallen.

De speen en baby-tandjes

Het zuigen op een speen is fijn voor je baby. Het kan echter schadelijk worden wanneer de tanden doorbreken, net als duimzuigen. Het is dan ook belangrijk dat je begint met het afbouwen hiervan voordat de tandjes doorkomen. De meeste baby's krijgen tanden tussen de 5 maanden en het eerste jaar. Dit kan echter behoorlijk verschillen dus bijt je er niet op vast!

Hoe kan ik mijn baby laten slapen zonder speen?

Als je jouw baby wilt laten slapen zonder speen kun je het beste eerst proberen de speen ‘s nachts af te bouwen. Je baby heeft op dat moment een grotere slaapbehoefte en zal sneller indommelen. Overdag is deze behoefte kleiner en zal de speen sneller een groter gemis zijn. Als het ‘s avonds/’s nachts goed gaat (dit kan 2 tot 5 dagen duren) dan kun je ook overdag de speen verder afleren.

Onderstaand een aantal stappen die je kunt opvolgen om je baby te laten slapen zonder speen.

1. Begin eerst met het gebruik afbouwen overdag tussen de dutjes door.  In plaats van je kind een speen toestoppen als hij gaat jammeren in de supermarkt, geef je bijvoorbeeld een knuffel.
2. Bouw de speen af voor het avondslaapje. Je kunt proberen de speen zachtjes uit het mondje te trekken net voordat je baby in slaap valt. Zo leert je kleintje zelfstandig in slaap te vallen. Je kunt in het begin ook het speentje eruit trekken als je baby slaapt en hopen dat hij hem ‘s nachts niet te veel mist. Kies in de tussentijd een goede vervanger voor de speen. Zoals een knuffel of een doek. Geef altijd dezelfde knuffel of doek zodat je baby hieraan gewend kan raken.
3. Bouw de speen af voor de dutjes overdag. Pas nadat je kleintje ’s avonds de speen niet meer nodig heeft, bouw je de speen overdag ook af.
4. Probeer  white noise : heeft je baby moeite met in slaap vallen, dan is white noise een heel goed middel om je baby op weg naar dromenland te helpen. White noise, oftewel: witte ruis, is een monotoom geluid dat rustgevend werkt en andere geluiden maskeert. Het zal je kleintje een beetje doen denken aan het relaxte leventje in de baarmoeder. Dat komt omdat de geluiden die je baby hoorde in de baarmoeder, nabootst. Een  white noise apparaatje  is een simpele truc, die vaak heel goed werkt!

Bekijk ons nieuwste model white noise machine; de Numsy Move!

Neem de tijd, blijf geduldig en ga er maar vanuit dat het zo 2 tot 5 dagen kan duren voordat je baby zonder speen kan leven. Merk je dat je baby niet meer gaat doorslapen nu de speen weg is? Misschien heb je dan wat aan deze  13 tips om je baby te laten doorslapen .

Join Numsy+!

Wil jij super-mommy of -daddy worden? Via ons platform Numsy+ volg jij met het grootste gemak talloze cursussen en online modules die je alles vertellen over het slaapritme van jouw kleintje. Geef je nu op en stel al je vragen aan gecertificeerde slaapcoaches of andere ouders.